Pod koniec kwietnia Minister Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej skierował do konsultacji społecznych projekt (z 28 kwietnia) ustawy o rejestracji jachtów. Niestety nadal nie może on zadowalać.
Niestety nie uwzględniono większości naszych uwag wobec projektu nieoficjalnego. W tej sytuacji jesteśmy zmuszeni je ponowić. Oto główne punkty opinii wysłanej przez Radę Armatorską.
„Rada Armatorska Stowarzyszenia Armatorów Jachtowych rozumie powody stojące za próbą uporządkowania spraw rejestracji jachtów w Polsce. Zmiany te powinny jednak oznaczać ułatwienie i uproszczenie procedur, tworząc zachętę do rejestrowania jachtów pod polska banderą i upowszechniania żeglarstwa. Niestety, mimo naszych wniosków składanych w 2016 roku oraz zimą roku bieżącego, z którymi jak wiemy zapoznaliście się Państwo uważnie, przesłany projekt ustawy zawiera szereg zapisów, które zdecydowanie utrudnią i skomplikują rejestrację jachtów w Polsce.
W tej sytuacji jesteśmy zmuszeni ponowić nasze krytyczne uwagi. Pragniemy przy tym zwrócić uwagę, że wynikają one z wiedzy o stanowisku szerokich rzesz żeglarzy.
1. Nadal zdumienie i zaniepokojenie budzi wśród żeglarzy zawarty w projekcie powrót do obowiązkowej rejestracji niemal wszystkich jachtów śródlądowych, czyli do nakazu znanego z przepisów obowiązujących w Polsce od lat 50-tych ubiegłego wieku, aż do roku 2007. Taka regulacja odbierana będzie powszechnie nie tylko jako działanie nieuzasadnione, ale również jako rozwiązanie sprzeczne z dobrymi zmianami, które wprowadził rząd premiera Jarosława Kaczyńskiego – w drodze ustawy z dnia 11 maja 2007r. o zmianie ustawy o żegludze śródlądowej (Dz.U. 2007 nr 123 poz. 846). Ustanowiony wówczas został obowiązujący obecnie stan prawny, w którym jachty używane wyłącznie na wodach śródlądowych śródlądowe o długości kadłuba poniżej 12 metrów oraz mocy silników poniżej 15kW zwolnione są z obowiązku rejestracji, przy zachowaniu możliwości dobrowolnej rejestracji tych jachtów śródlądowych, które nie podlegają obowiązkowi rejestracji. Uważamy za właściwe i korzystne zachowanie wprowadzonych ustawą z dnia 11 maja 2007r. rozwiązań. Obowiązujące obecnie limity wielkości jachtów, które zwolnione są z obowiązkowej rejestracji na wodach śródlądowych powinny zostać zachowane (poniżej12m/15kW). Powrót do twardego nakazu rejestracji jachtów śródlądowych już od 5 metrów długości oznacza naszym zdaniem zbędne zwiększenie biurokratycznych obciążeń wobec armatorów i budzi obawy powrotu do irracjonalnych wymogów znanych z okresu PRL, które zlikwidowano dopiero 10 lat temu, mocą wspomnianej ustawy z 11 maja 2007 roku o zmianie ustawy o żegludze śródlądowej.
Nie istnieje żaden powód merytoryczny, związany z bezpieczeństwem żeglugi, uzasadniający taki zapis.
2. Przyjmujemy do wiadomości krytykę nieudolności dotychczasowych organów rejestrowych zawartą w uzasadnieniu do ustawy. W tej sytuacji z żalem jesteśmy skłonni wycofać sprzeciw wobec konieczności ponownej rejestracji jachtów, które są zarejestrowane zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami. Bezwzględnie jednak musi zostać zastosowana zasada zachowania na życzenie armatora obecnych numerów POL oraz nazw, co jest niezbędne dla uniknięcia kosztów związanych z likwidacją starych oznaczeń na kadłubach i żaglach a także ze zmianą danych widniejących w szeregu dokumentów związanych z użytkowaniem jachtów, (pozwolenia radiowe UKE, regatowe świadectwa pomiarowe, polisy ubezpieczeniowe, umowy postoju z przystaniami, etc, etc..). Ponadto pragniemy zwrócić uwagę na tradycyjną wartość niektórych skojarzeń jacht-nazwa-numer dla jachtów historycznych. Stoimy też na stanowisku, że właściciele jachtów zarejestrowanych zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami powinni zostać zwolnieni z ponownego ponoszenia opłat rejestracyjnych.
3. Podtrzymujemy opinię w sprawie co do niecelowości rozwiązania, w którym akt prawa dotyczący rejestracji jednostek pływających, zawierać miałby zapisy różnicujące wymagania i procedurę rejestracji w zależności od… sposobu użytkowania jachtu – w ramach prowadzenia działalności gospodarczej, lub poza nią. Celem rejestracji statków, w tym rejestracji jachtów, jest potwierdzenie własności oraz uzyskanie dokumentu, który potwierdza przynależność państwową jednostki. Sposób użytkowania jachtu nie ma związku z ustaloną w przepisach prawa funkcją oraz celem rejestracji jednostek pływających.
4. Nie jest celowe utrzymywanie „zatwierdzanie nazwy” przez organ rejestrowy. Nazwa powinna być zgłaszana przez armatora do rejestru. W przypadku zastosowania nazwy naruszającej prawo organ rejestrowy mógłby, po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia takiego naruszenia, odmówić rejestracji w drodze decyzji administracyjnej.
5. Zupełnie niezrozumiały jest powód, dla którego omawiany projekt ustawy zawiera zapisy nakazujące uzyskiwanie numeru i oznakowania (CIN, VIN, INI) przez obecnie użytkowane jachty. Jest to sprzeczne zarówno z celem, jak i z przywołanymi w uzasadnieniu regulacjami międzynarodowymi, dotyczącymi nadawania numeru CIN. Regulacje te dotyczą co do zasady wyłącznie jednostek nowych lub wprowadzanych po raz pierwszy do użytku. Niezrozumiały jest również powód wprowadzania wymogu uzyskiwania w trakcie procedury rejestracyjnej opartego wyłącznie na zapisach projektu „numeru INI”, co musiałoby dotyczyć wszystkich polskich jachtów, które nie posiadają numeru CIN. Nie rozumiemy dlaczego przywołane w „uzasadnieniu” właściwe funkcjonowanie proponowanej w projekcie elektronicznej bazy danych o polskich jachtach, musi łączyć się z obciążeniami formalnymi i finansowymi wobec każdego właściciela polskiego jachtu.
Podsumowując:
Oczekujemy, że zgodnie ze składanymi przez Ministerstwo deklaracjami, proponowane zmiany będą oznaczały ułatwienie i uproszczenie procedur rejestracji, co stworzy zachętę do rejestrowania jachtów pod polską banderą i ułatwi upowszechnianie żeglarstwa. Dlatego oczekujemy od fachowej kadry Ministerstwa usunięcia wskazanych powyżej błędów w omawianym projekcie ustawy, jeszcze przed skierowaniem projektu do parlamentu.
Pragniemy raz jeszcze potwierdzić nasze zainteresowanie tematem i zadeklarować udział we wszelkich konsultacjach dotyczących spraw rejestracji polskich jachtów użytkowanych na morzu i na wodach śródlądowych. Pragniemy podkreślić, że nasze stanowisko oparte jest o liczne konsultacje, które mimo bardzo krótkiego okresu przeznaczonego na konsultacje społeczne omawianego projektu udało nam się przeprowadzić w szeroko rozumianym środowisku polskich żeglarzy.
Mamy nadzieję, że proponowane przez Ministerstwo nowe rozwiązania związane z rejestracją jachtów w Polsce ograniczą liczbę polskich jachtów, które rejestrowane są pod banderami innych państw.”